Nội dung bài viết
- Những loại vaccine phòng COVID-19 hiện đang được đưa vào chiến dịch tiêm chủng ở Việt Nam?
- Cơ chế sinh miễn dịch của những loại vaccine này giống và khác nhau như thế nào?
- Nhóm đối tượng nào cần cẩn thận khi tiêm và không được tiêm vaccine COVID-19?
- Trước khi tiêm vaccine COVID-19, người dân cần làm gì?
- Cách xử trí sau tiêm?
Trong buổi livestream “Hiểu đúng cách – Tiêm an toàn, Giải đáp và tư vấn liên quan tới tiêm Vaccine phòng ngừa COVID-19” do VCC tổ chức được phát sóng trên mạng xã hội Lotus sáng 10/7, các chuyên gia y tế tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã đưa ra những thông tin hữu ích về vaccine phòng COVID-19 cũng như đối tượng nào nên tiêm, có thể tiêm và nên trì hoãn tiêm.
Những loại vaccine phòng COVID-19 hiện đang được đưa vào chiến dịch tiêm chủng ở Việt Nam?
Cho đến nay, ở hiện nay hiện đã và đang sử dụng 3 loại vaccine:
– AstraZeneca
– Pfizer của bioNTech
– Sinofarm (Trung Quốc)
Cơ chế sinh miễn dịch của những loại vaccine này giống và khác nhau như thế nào?
PGS. TS Hồ Thị Kim Thanh, Giám đốc Trung tâm Y học gia đình và Chăm sóc Sức khỏe cộng đồng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết: Các loại vaccine có cơ chế sinh miễn dịch giống nhau là “dạy” cho cơ thể nhận diện ra 1 trong 4 loại protein của virus SARS-CoV-2 (là protein gai) để đáp ứng miễn dịch bằng cách sinh kháng thể chống lại virus khi nhiễm bệnh. Các vaccine khác nhau về công nghệ sản xuất còn cơ chế sản sinh miễn dịch là giống nhau.
Theo các nghiên cứu, mức độ bảo vệ của các vaccine gần như nhau, không có sự khác biệt quá lớn, không đáng kể. Nếu là đối tượng được ưu tiên thì nên đi tiêm, không nên chờ đợi các vaccine khác.
Nhóm đối tượng nào cần cẩn thận khi tiêm và không được tiêm vaccine COVID-19?
PGS. TS Hồ Thị Kim Thanh chia sẻ: Những người lớn tuổi cần cẩn thận khi tiêm vì họ thường mắc nhiều bệnh. Chỉ khi những bệnh của họ phải được điều trị ổn định, không đang trong giai đoạn cấp hay điều trị một bệnh lý nào khác… thì mới được cân nhắc xem xét đủ điều kiện tiêm được vaccine COVID hay chưa.
Những người mất năng lực hành vi, không tự kiểm soát được mình chưa được tiêm COVID-19 bởi sau khi tiêm sẽ khó theo dõi.
Một số người khác chống chỉ định tiêm vaccine COVID-19 bao gồm những người dị ứng nặng (dị ứng với thời tiết, thuốc, đồ ăn thức uống…) vì như vậy sẽ xảy ra những bất lợi.
Còn theo PGS. TS Hoàng Bùi Hải, Trưởng khoa cấp cứu bệnh viện ĐH Y: Những người đầu tiên không nên tiêm vaccine COVID-19 là những người phản vệ với vaccine.
Những người đã phản vệ với mũi đầu tiên thì không nên tiêm mũi thứ 2 .
Nếu dị ứng với thành phần nào đó của vaccine thì cũng không nên tiêm.
Hoặc một số người đã từng phản vệ nặng với một số thuốc, đặc biệt là thuốc tiêm nào đó thì cũng rất có thể bị như vậy với vaccine COVID-19. Những người bị dị ứng khi ăn uống cũng có thể có nguy cơ nên cần hết sức thận trọng và không nên tiêm.
Trước khi tiêm vaccine COVID-19, người dân cần làm gì?
PGS.TS Hoàng Bùi Hải đưa ra lời khuyên: Trước khi tiêm vaccine COVID-19, mọi người cần trung thực trong khâu sàng lọc và nên khai báo thật cụ thể.
PGS. TS Hồ Thị Kim Thanh cũng nhấn mạnh: Những người đi tiêm cần sàng lọc mình trước, tức là tự xem mình có thuộc nhóm hoàn toàn yên tâm khi tiêm không, hay là thuộc nhóm thận trọng (tiêm ở các cơ sở y tế đầy đủ điều kiện để đảm bảo an toàn y tế cho bản thân và chương trình tiêm chủng nói chung).
Việc sàng lọc trước tiêm là rất quan trọng để lọc ra những đối tượng cụ thể cho phù hợp, tránh xảy ra sơ suất. Nếu bệnh nhân có bệnh lý nền, cơ địa dị ứng mà giấu thì sẽ ảnh hưởng đến sự an toàn sau khi tiêm của bản thân và ảnh hưởng đến cả chương trình tiêm chủng.
Cách xử trí sau tiêm?
PGS.TS Lê Thị Thanh Xuân, Trưởng phòng tiêm chủng, ĐH Y Hà Nội, cho biết, sau khi tiêm, mọi người không cần phải cách ly, nếu không quá mệt thì có thể đi làm bình thường. Nhưng nếu có các biểu hiện như sốt, đau cơ… thì nên nghỉ ngơi, có thể uống thuốc hạ sốt và đặc biệt nên uống nhiều nước.
BS Xuân cũng khuyên mọi người không nên nghiền dưa chuột dưa leo đắp vào vùng tiêm vì làm như vậy có thể dẫn đến nhiễm khuẩn vùng tiêm.
